Fenerbahçe(FB)’yi,
duygusal bir deyişle “Fenerbahçe Ateşi”ni anlamaya çalışmak, coşkuyu, sevinci
ve üzüntüyü yaşarken daha bilinçli olmamıza ve düşüncelerimizi biçimlendirmeye
anlamlı katkılar sağlayabilir. Aynı bağlamda diğer kurum olabilmiş spor oluşumlarını da bu çabada Fenerbahçe'yi resme derken institution-kurum ve organisation-kuruluş tanımlarını kullanmak yerinde olacaktır.
Bir kuruluş-organisationresmen
meydana getirilmiş ve sınırları çizilmiş oluşumlardır. Kuruluşlar merkezi
olarak hiyerarşik bir düzende ve kendi kurallarıyla idare edilir.
Kuruluşlar fizikidir, sınırları vardır. Bir kuruluş sürekli denetime tabi
olarak yönetilir ve hesap verir. Kuruluşların hafızası kurumlara göre daha
sığdır. Kuruluş örnekleri olarak okullar, kulüpler, mahkemeler, piyasalar,
şirketler verilebilir.
Kurum-institutionise toplumsal
düşüncede kural benzeri bir statüye sahip olan sözleşmeler, uzlaşma ve
görenekler olarak tanımlanabilir. Ya da etrafında mensuplarının
beklentilerinin birleştiği örtülü veya açık ilkeler, normlar, duygular ve karar
verme setleri olarak tarif edilebilir. Kurumlar merkezi olarak hiyerarşik bir
düzende idare edilmez, değerleri, gelenekleri ile kendi kendilerini idame
ederler. Zaman ile kazanılan, zımni değerlere sahiptirler. Kuruluşa göre hafızası
daha derin ve canlıdır. Kurumların sınırları yoktur ve fiziki
değildirler. Örnek olarak eğitimi, spor camialarını, yasaları, ticareti,
ulaşımı verebiliriz.
Yaşadığımız
ev bir organizasyon-kuruluş, yuvamız ise bir kurumdur. Havayolu
şirketleri kuruluş, ulaşım ise kurumdur.
Bu
doğrultuda Fenerbahçe Spor Kulübü(FBSK) bir kuruluş, Fenerbahçe ise bir
kurumdur.
Aşağıdaki
tabloda Fenerbahçe Kurumu, içindeki FBSK ve diğer oluşumları ile birlikte
ortaya konulmaya çalışılmıştır. Burada yapılmak istenen kurumu oluşturan
parçaları dile getirip paylarına, niyet ve sorumluluklarına dikkat çekmektir.
Olumlu ya da olumsuz öznel değerlendirmelere girilmeyecektir.
1907 Yılında
spor etkinlikleri için kurulan Fenerbahçe
Spor Kulübü(FBSK) aynı zamanda Fenerbahçe kurumunun da
temelini atmış, bu şekilde Yahya Kemal’in sözleriyle “ vatanın en sevilmiş ve
en gerçek” yeri Fenerbahçe semtini FBSK ile taçlandırılmıştır. Bu şekilde
FBSK, Fenerbahçe kurumunun liderliğini, Holding’i görevini üstlenmiştir. FBSK kurduğu Fenerium ve
FBTV gibi ticari kuruluşlarla birlikte düşünülmelidir.
Fenerbahçe Eğitim kurumlarınıdüşünürken sadece FB
koleji ve Üniversitesini değil her zaman Fenerbahçe’ye kaynak olmuş en başta
St.Joseph olmak üzere Haydarpaşa Lisesi, Kadıköy sultanisi, Maarif koleji,
FB/Göztepe Lisesi ve diğerlerini düşünmemiz ve Fenerbahçe kurumunun içindeki
rollerini ve önemlerini unutmamamız gerekmektedir. Fenerbahçe Üniversitesi de
yakın dönemde bu kurumlara dahil olacaktır. Son dönemlerde kurumda payları
azalsa da FB bağlantılı Eğitim kurumları mensupları her zaman FB kurumunda
etkin olmuşlardır ve olacaklardır da.
FBSK ÜyeleriniFBSK çatısı altında
olsalar da FBSK’dan ayrı ele almak gerekecektir. FBSK Yönetimi ile
üyeler her zaman aynı çizgide bulunmayabilirler ve bu da FB Ateşinin
canlı kalmasını sağlar. Eski yıllarda kongre üyeleri “grup”lar halinde kurumda çok faaliyet
göstermişlerdir.
Eski sporcularda FB kurumunda önemli
paya sahiptir, son yıllarda bu payları azalsa da. Kurumun sportif, kültürel ve
tarihi zeminlerinde katkıları önemli ve yönlendiricidir.
Eski FBSK yöneticilerikurumda her zaman
etkin olmuşlardır. Kendilerine ait bağımsız bir yapıya sahip değillerse de
bazen münferiden, bazen toplu olarak kurum dinamiklerini etkilerler.
Taraftar dernekleriFB taraftarlarının
çatısı altında buluştukları T.C. Dernekler kanuna göre kurulmuş oluşumlardır.
1930’lardan sonra önem kazanmışlardır. İlk önemli örnek şimdi kapanmış olan
Taksim, Gümüşsuyu’ndaki Fenerbahçeliler Cemiyetidir. Halen de en etkin
roller oynamış olanları başta 1907 Fenerbahçe Derneği olmak
üzere Sarı Lacivert, Altyapı, Ünifeb, FB’liler Derneği, FB 2000 ve
diğerleridir. Yakın dönemde yurt dışı dernekleri de faaliyete geçmiştir.
Dernekleşmemiş tribün/ taraftar
gruplarıseyyaldir
ve zamanla değişikliklere uğrarlar. FB spor takımlarının spor alanında en
istikrarlı ve dirençli takipçileridirler ve kurum içerisinde etkilidirler.
Hiç bir yerde ve grupta örgütlenmemiş Taraftarlaren kalabalık parçasıdır
Fenerbahçe kurumunun. Etkileri basında, medyada, sosyal medyada, FB ürünleri ve
hizmetlerinde kendini gösterir. Diğer Fenerbahçe kurumu oluşumlarının üstünde
dolaylı etkileri vardır.
Toplum içinde etkili yerlerdeki
FB’lilerher
zaman Fenerbahçe kurumunun yaşam çizgisinde bir şekilde belirleyici
olmuşlardır. M.K.Atatürk, Ş. Saracoğlu, A.N.Karacan (son ikisini FBSK’dan ayrı
olarak bu tasnif içinde düşünmek gerekir.), T.Özal, E.Simavi,
İ.Çupi, T.Akan, F.Ebcioğlu, S.Alışık* gibi. Fenerbahçe kurumu ve özellikle
FBSK’nın bu grupla ilişkileri inişli çıkışlıdır.
Fenerbahçe tarihi, kurumun hafızasını
oluşturur FB kültürü ile birlikte. Bu zengin tarihin kurum mensuplarınca
doğru şekilde bilinmesi çok önem taşır ve pek görkemli FB Tarihi ile
gerçek ve samimi “alış veriş”, bu tarihi meydana getirenlere ve anılarına
saygı Fenerbahçe ateşinin sönmemesi için ilk koşuldur.
Fenerbahçe kültürü, Fenerbahçelilerin
önce Kadıköy’de sonra bütün yurt sathında Fenerbahçe kurumu içerisinde
geliştirdikleri manevi değerler ve bu değerlere ulaşmada ve gelen
nesillere iletmede kullandıkları araçları kapsar. Ulusuna, devletine, çağdaş
değerlere bağlılık, Atatürk sevgisi, futbol kültürü ile sınırlı kalmayan
sportif kültür ve ahlak, Fenerbahçe ülküsüne katkı verenlere saygı,
Kadıköy tutkusu, FB şarkıları, sloganları, marşları, filmleri, piyesleri,
FB temalı şiir ve romanları ve Fenerbahçeli damgası taşıyan sosyal
hayatta benimsenmiş adet ve gelenekleri kapsar. FB kültürü devamlı
evrilir ve kurum mensuplarının kuruma aidiyetini güçlü tutar.
*Bu konuda güncel bilgiler eklenmemiştir.
Fenerbahçe Mütareke yıllarından itibaren
ulusun dikkatini çekmiş ve Anadolu’da
büyük ilgi ve sempatizan toplamıştır. FB futbol takımıyla çıktığı turneler ve
yaptığı yardım maçlarıyla Anadolu’daki FB sevgisini pekiştirmiştir. Sonucunda
bir çok şehirde Fenerbahçe ve Fener adlarını taşıyan bir çok kulüp
İstanbul’daki FBSK’ne özenerek kurulmuştur. Bu sevgi Anadoluda il takımlarının
kuvvetlenmesiyle zayıflamışsa da hala çok güçlü bir kaynaktır. FBSK yönetimleri
son yıllarda FBSK şubeleri ve Anadolu dernekleri vasıtasıyla bu kaynağı canlı
tutma çabası içine girmiştir.
KadıköyFB’nin doğduğu yer
olarak ve ona sunduğu aydın,
kozmopolit,
yurtsever mensupları ve çağdaş şehir kültürü nedeniyle hep önem taşır. Kurumun
Kadıköy bağlılığı “mahalli” olmayıp, tarihine ve kültürüne olan saygısının
sonucudur. 1930’larda FBSK’nın bir genel kurulunda bir Kulüp üyesi kalkıp diğer
üyelere şunu söylemiştir;
“Fenerbahçe memlekete mal olmuş ve
sevgisi yurt sathına yayılmıştır ama unutmayın ki tapusu Kadıköy’dedir!”
Yukarıda
onu oluşturan unsurlarıyla birlikte tarif ve tasvir edilmeye çalışılan
Fenerbahçe Kurumudur.
Fenerbahçe
Kurumunun yaşam çizgisinde FBSK’nün, Fenerbahçe Kurumu ile olan
ilişkisinin düzeyi Fenerbahçe Kurumunun bekasında en belirleyici unsur
olmuştur. Yani lider kuruluş FBSK’nün, parçası olduğu
-FB kurumu
ile diyaloğunun seviyesi,
-FB
kurumuna olan saygı ve sevgisinin derecesi,
-FB
kurumunun içindeki unsurların serpilmesine yaptığı katkı,
-FB
kurumunun FBSK’a sunduklarından yararlanılabilme kabiliyeti
ile
birlikte karşılığında
-FB
kurumunun FBSK’a olan destek, saygı ve güveninin seviyesi
Fenerbahçe
kurumunun geleceğini çizer her zaman.
FBSK
yönetimlerinin başarı ve başarısızlığı diğer her türlü etmenden önce, doğrudan
FB kurumu ile olan ilişkisine bağlıdır ve gelecekte de öyle olacaktır.
Biricik
duyarlılık Fenerbahçe kurumunun bekasıdır…..